დედამიწის ფიზიკისა და გეომაგნეტიზმის სექტორი
სამეცნიერო ერთეულის პერსონალური შემადგენლობა:
თ. ქირია – მათემატიკის აკად. დოქტორი (სექტორის ხელმძღვანელია)
ნ. მებაღიშვილი – აკად. დოქტორი – მეცნ. თან.
მ. ნიკოლაიშვილი – აკად. დოქტორი – მეცნ. თან.
თამაზ ჩხაიძე – მაგისტი, მეცნ. თანამ.
- საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტის მიერ დაფინანსებული 2017 წლის გეგმით შესრულებული სამეცნიერო-კვლევითი პროექტები
1.2.
№ | შესრულებული პროექტის დასახელება მეცნიერების დარგისა და სამეცნიერო მიმართულების მითითებით | პროექტის ხელმძღვანელი | პროექტის შემსრულებლები |
1 | 2 | 3 | 4 |
|
მყარ დედამიწაში მიმოქცევითი მოვლენების კვლევა თბილისის მიწისქვეშა ობსერვატორიაში მიღებული უწყვეტი დაკვირვებითი მონაცემების მიხედვით.
(გარდამავალი).
|
კ.ქართველიშვილი
|
|
ა | რიცხვითი მწკრივებიდან სასრული სხვაობების სქემების გამოყენებით საძიებო სიხშირის ჰარმონიკების და არაპერიოდული ნაწილის გამოსაყოფი მეთოდის დამუშავება.
|
კ.ქართველიშვილი
|
კ.ქართველიშვილი
მ.ნიკოლაიშვილი ე.ლომაძე
|
ბ | გეოფიზიკის ინსტიტუტის 12 – სართუ-ლიანი შენობის სარდაფში არსებული დახრისზომითი აპარატურის აღჭურვა თანამედროვე ციფრული მონაცემების დამაგროვებელით (date logger).
|
კ.ქართველიშვილი
|
კ.ქართველიშვილი
თ. ჭელიძე მ.ნიკოლაიშვილი ე.ლომაძე
|
2 | საქართველოს ტერიტორიაზე არსებული
ძლიერი ლოკალური მაგნიტური ანომალიების კვლევა ბუნებრივი მაგნიტოთერაპიული კურორტის მოდელის შემოთავაზების მიზნით. (გარდამავალი).
|
კ.ქართველიშვილი
|
კ.ქართველიშვილი
გ.ბერიშვილი ნ.მებაღიშვილი მ.ნიკოლაიშვილი ე.ლომაძე
|
3 | 2014-2015 წლებში დაბალმთიანი გურიის (ს. აცანა) ტერიტორიაზე ჩატარებული მაგნიტური ექსპედიციების მონაცემების ანალიზი.
|
კ.ქართველიშვილი
|
ს.ღონღაძე
|
4 | საქართველოს ტერიტორიაზე არსებული ანომალური მაგნიტური ველის (ΔTa) რუკების შედგენა 1:50000-იან მასშტაბში, საკვლევი ტერიტორიის დანალექი ფენის და მისი კრისტალური ფუნდამენტის პეტრომაგნიტური მოდელი.
|
ს.ღონღაძე
|
კ.ქართველიშვილი
ნ.მებაღიშვილი გ.ბერიშვილი
|
5 | საპლანეტათაშორისი მაგნიტური ველის სექტორული სტრუქტურის გავლენა გეომაგნიტური ველის Bz კომპონენტაზე. |
ნ.მებაღიშვილი |
ნ.მებაღიშვილი |
ანოტაციები
1.
ა. დამუშავებულია რთული პროცესის აღმწერ დროითი მწკრივებიდან მოცემული დაფიქსირებული პერიოდის მქონე ტალღების გამოსაყოფი ჰარმონიული ანალიზის ორიგინალური მეთოდი. წარმოდგენილი მეთოდი იყენებს სასრულო სხვაობებს და საცდელ პერიოდში ორდინატების გასაშუალოების ოპერაციებს. მას გააჩნია მაღალი შერჩევითი მაფოკუსირებელი თვისებები და უზრუნველყოფს როგორც დრეიფის მოხსნას, ასევე საძიებო ჰარმონიკების მახასიათებელი პარამეტრების ძალიან მაღალი სიზუსტით განსაზღვრას.
ამ პერიოდში წარმოებდა კვარცის ვერტიკალური ექსტენზომეტრით 1984-1986 წლებში თბილისში მიღებული უწყვეტი დაკვირვებითი მასალების კვლევა. ჰარმონიული ანალიზის თანამედროვე მეთოდების გამოყენებით განსაზღვრულია მიმოქცევითი ცხრა ძირითადი ტალღის ამპლიტუდები. ამ მონაცემებით გამოთვლილია ვერტიკალური მიმოქცევითი ფაქტორის , გარემომცველი ქანების პუასონის კოეფიციენტის და ლიავას მეოთხე რიცხვის -ის რიცხვითი მნიშვნელობები.
ბ.გეოფიზიკის ინსტიტუტის შენობაში შეიქმნა უწყვეტი დახრისმზომითი დაკვირვებების პუნქტი Applied Geomechanics AGI-700 დახრისმზომის გამოყენებით, რომელიც აღჭურვილია თანამედროვე ციფრული მონაცემების დამაგროვებელით (date logger) და გრძელდება მონიტორინგი დედამიწის ზედაპირის დახრებზე.
.
2.
ა. 2014-2015 წლებში დაბალმთიანი გურიის (სოფ. აცანა) ტერიტორიაზე ლოკალური ინტენსიური გეომაგნიტური ანომალიების ფაქიზი სტრუქტურის შესასწავლად ჩატარებულია მაგნიტური გაზომვები ერთდროულად ორი ციფრული, პროტონური მაგნიტომეტრით.
მოძიებული მასალების მიხედვით შეიქმნა მონაცემთა კომპიუტერული ბაზა . ჩატარდა მოპოვებული მასალების დამუშავება, დეტალური რუკებისა და ჭრილების ასაგებად. დამყარდა აქტიური კონტაქტი სანატორიუმ ,,მეგობრობის“ ადმინისტრაციასა და მედპერსონალთან. მათგან მივიღეთ ბოლო 7 წლის დეტალური სტატისტიკა სხვადასხვა დაავადებების მქონე პაციენტების (როგორც ბავშვთა, ისე მოზრდილთა მკურნალობის შესახებ, რომელთა გაჯანსაღების პროცენტი ძალზედ მაღალია – 90%), რის საფუძველზეც გადავწყვიტეთ დეტალურად შეგვესწავლა სხვა ძლიერი ლოკალური მაგნიტური ანომალიები.
ამ წლებში ჩატარებული დაბალმთიანი გურიის რეგიონის ტერიტორიაზე კოსმოსური ამინდის ძირითადი ელემენტის – გეომაგნიტური ველის ვარიაციების ლოკალური ბიოსამედიცინო ეფექტების თავისებურებების კვლევებმა საშუალება მოგვცეს დაგვესვა საკითხი ბუნებრივი მაგნიტოთერაპიული კურორტის ბაზისური მოდელის შექმნის შესახებ.
ბ. საკვლევი ტერიტორიისათვის შედგენილია ანომალური მაგნიტური ველის (ΔTa) და გრავიტაციული ველის (Δg) რუკები 1:50000-იან მასშტაბში, აგრეთვე აგებულ იქნა საკვლევი ტერიტორიის დანალექი ფენის და მისი კრისტალური ფუნდამენტის პეტრომაგნიტური მოდელი.
გ. განხილულია ფიზიკური ველების ( მაგნიტური, გრავიტაციული, სითბური და სხვ.) ერთობლივი ზემოქმედება დედამიწის ქერქში მიმდინარე პროცესებზე. ამ მიზნით გამოყენებულია 2000-2017 წლების მონაცემები: M≥4.5 მაგნიტუდის მიწისძვრები სხვადასხვა საერთაშორისო კატალოგებიდან, საპლანეტაშორისო მაგნიტური ველის (სმვ) დაძაბულობის Bz მდგენელი, პლანეტარული Ap (ap) და Dst -ინდექსები, დედამიწის დღე-ღამური ბრუნვის პერიოდის ΔT- ცვლილებები, მთვარის პერიგეა და აპოგეა და ასევე მთვარის ფაზების თარიღები .
პუბლიკაციები (საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტით და/ან შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის გრანტით დაფინანსებული კვლევითი პროექტის თემატიკის ფარგლებში)
ა) საქართველოში მონოგრაფიები
№ | ავტორი/ავტორები | მონოგრაფიის სათაური | გამოცემის ადგილი, გამომცემლობა | გვერდების რაოდენობა |
1
2 |
ქართველიშვილი კარლო
ქართველიშვილი დავითი |
დედამიწის არამიმოქცევითი დეფორმაციული პროცესების კვლევა თბილისის დაკვირვებების მიხედვით | თსუ-ს გამომცემლობა
(მომზადებულია დასაბეჭდად) |
95 |
სტატიები
№ | ავტორი/
ავტორები |
სტატიის სათა-ური, ჟურნა-ლის/კრებულის დასახელება | ჟურნალის/
კრებულის ნომერი |
გამოცემის ადგილი, გამომცემლობა | გვერდების რაოდენობა |
1 | კ.ქართველიშვილი | დისლოკაციის თეორიის გამოყენება დედამიწაში მიმდინარე ნახტომისებური დეფორმაციული პროცესების კვლევებში | ტ. LXVII | თბილისი,
თსუ-ს გამომცემლობა |
105-115 |
2
|
ნ. გამყრელიძე
ს. ღონღაძე ო. იავოლოვსკაია მ. გამყრელიძე ჯ. ქირია ნ. ღლონტი პ. მინდელი ლ. ადიკაშვილი მ. ნიკოლაიშვილი |
შავი ზღვის აღმოსავლეთ როფის სიღრმული აგებულება და აჭარა-თრიალეთის ზონის დასავლეთით აკვატორიაში გაგრძელების საკითხები | ტ. LXVII | თბილისი,
თსუ-ს გამომცემლობა |
71-91 |
III. 1. სამეცნიერო ფორუმების მუშაობაში მონაწილეობა
(სახელმწიფო ბიუჯეტით და/ან შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის გრანტით დაფინანსებული კვლევითი პროექტის თემატიკის ფარგლებში)
ა) საქართველოში
№ | მომხსენებელი/
მომხსენებლები |
მოხსენების სათაური | ფორუმის ჩატარების
დრო და ადგილი |
1
|
გ. ბერიშვილი | ლოკალური მაგნიტური ანომალიების კვლევა გურიის რეგიონალური მაგნიტური ანომალიის ტერიტორიაზე | საქართველოს გეოფიზიკური ასოციაციის მ. ალექსიძის სახ. საქალაქო სემინარი.
29.03.2017. თბილისი, მ. ნოდიას სახ. გეოფიზიკის ინსტიტუტი. |